ЭССЗ хичээлийн хүрээнд бичсэн эрэн сурвалжла нийтлэл. Уг нийтлэл Нийслэл таймс сонины өнгөрсөн 7 хоногын дугаарт гарсан.

Бэлэн гоймон шүтээн мөн үү?

     Би бэлэн гоймонгийн шүтэн бишрэгч.Тийм ч учраас тааралдсан бүх бэлэн гоймонгоо иддэг. Бэлэн гоймон миний амьдралыг эрс өөрчилсөн. Ялангуяа миний араншин шал өөр болж бэлэн гоймон идээгүй үед сэтгэл санаа минь тогтворгүй байдаг. Өмнө нь ээжийн минь хийж өгсөн хоол хамгийн амттай нь байсан бол одоо энэ бодол минь өөрчлөгдсөн.

Намайг ингэтэл нь өөрчилсөн энэ ид шидтэй зүйл яг юу юм бэ?

     Бэлэн гоймон нь одоогоос 4000 жилийн тэртээ Хятад улсад анх үүсжээ. Бэлэн гоймонг 350-400 цельсийн хэмд буцалгаж их хэмжээгээр шардаг. Дэлхийд БНХАУ, Хонкгонк, БНСУ мөн Япон улс бэлэн гоймонгийн үйлдвэрлэлээрээ болон хэрэглэгчдийнхээ тоогоор  дэлхийд тэргүүлдэг.

       Нэг л өдөр миний бие эрс өөрчлөгдсөн. Ходоод минь хямарч, нүд минь улайж, бие нь дээр минь урилгагүй зочид ирж, тэр зочид улам олуулаа болж биеийг минь тэр чигт нь загтнуулах боллоо. Би ийм байдалтай удаан байж чадаагүй болохоор эмчид хандлаа. Тэгээд миний хамгийн дуртай хоол намайг хордуулсаныг сонсоод үнэхээр их гутарч билээ. 

Миний хамгийн дуртай хоол намайг яагаад ийм байдалд хүргэв?

     Бэлэн гоймонг үйлдвэрлэх явцад хүний биед хортой маш олон бодис үүсдэг. Ялангуяа шарах үед их хэмжээний сода ялгардаг. Энэ нь хүний нэг өдөрт авах ёстой соданы хэмжээнээс тав дахин их байдаг. Мөн диоксон болон гормон төст нэгдлийг агуулдаг бөгөөд  энэ нь бэлэн гоймонгийн амыг уутлах, цавуудах үед бий болдог. Бэлэн гоймонг өндөр температурт буцалгаж үйлдвэрлэдэг болохоор хүний биед хавдар үүсгэгч Benozopryne бодис үүсдэг. Энэ хүний биед агуулагдах хэвийн хэмжээнээс долоо дахин их байдаг.  Мөн бэлэн гоймон Monosodium Glutimate бодис агуулдаг. Энэ химийн бодис нь хүнийг тухайн хүнсэнд донтуулж чанар нь муудсан ямар ч бүтээгдэхүүнийг амттай юм шиг санагдуулдаг байна.

      Хэдийгээр энэ хорыг ингэж их идсэн нь миний буруу ч гэсэн ард түмнийхээ  хүнсний аюулгүй байдлыг хэрхэн хамгаалж улсаас ямар  хяналт тавьдаг юм болоо гэсэн бодол төрсөн юм.

МХЕГ-с импортоор орж ирсэн бэлэн гоймонд ямар ч хяналт тавьдаггүй.  Манай улсад нэг жилд 16 сая ширхэг бэлэн гоймон зарагдсан нь  нийт хүн амын тооноос 5,8 дахин их байна. Энэ нь холбогдох байгууллагаас оновчтой хяналт тавьдаггүйтэй шууд холбоотой. Тиймээс манай улсаб бэлэн гоймон хэр их худалдаалагдана төдий чинээ иргэд хохирсон гэсэн үг.

Тэгэхээр энэ хоолонд хордсон нь ганцхан би гэж үү?

МУБИС-н оюутан Х гэгч нь өдөр бүр бэлэн гоймон иддэг байснаас болж биеэр нь улаан юм туурж харшил үүссэн. Ингээд эмчид үзүүлээд бэлэн гоймонгоос ерөнхийдөө  хордсоноо мэдсэн. Өөрөө бол өдөр бүр тааралдсан бэлэн гоймонгоо иддэг байсан. Улмаар бэлэн гоймонгийн харшилын дархлаа биенд нь тогтчихсон учраас ходоодны шархлаатай болсон. Тиймээс идэх хүнсэнд хориг тавьсан. Ялангуяа өөх тостой хоол, чихэр, ундаанаас татгалзах болжээ. Тэрээр бэлэн гоймонд хордсоныхоо дараа Баянзүрх дүүргийн хордлого тайлах тасагт  тасгийн эмчид ханджээ.

Х: Эмчээ миний биеэр улаан юм туураад ходоод өвдөөд байх юм

Эмч: Хамгийн сүүлд юу идсэн бэ? Ходоод чинь өрөвссөн байна

Х: Бэлэн гоймон идсэн

Эмч: яагаад та нар бэлэн гоймон идээд байдаг юм бэ? Хүмүүс хордоод бүр амь насаа алдаж байна шүү дээ

Х:Би сонсч байсан. Гэхдээ идэхгүй байж чадахгүй юм билээ.

Эмч: Одоогоос хоёр жилийн өмнө хоёр оюутан манай эмнэлэгт хүргэгдэн ирж байсан. Бид тэдний ходоодыг цаг алдалгүй угаасан боловч тэр хүүхдүүдийн амийг аварч чадаагүй. Хамгийн аймшигтайн хүүхдүүдийн ходоодыг угааж байх үед хамар амнаас нь өт гарч ирж байсан. Улмаар задлан шинжилгээ хийхэд хятад бэлэн гоймонг хоол хүнсэндээ хэрэглэснээс болж хордон амь насаа алдсан байсан. Тиймээс ямар ч бэлэн гоймонг хэрэглэмээргүй байгаа юм.

Энэ мэтийн бэлэн гоймонд хордсон хүн олон байлаа.

Энэ мэтийн бэлэн гоймонд хордсон хүн нийгэмд олон байлаа. Тэгээд бид бэлэн гоймонг хүмүүс хэр их хэрэглэдэг вэ? Түүний хор хөнөөлийн талаар хэр зэрэг мэдлэгтэй вэ? Зэрэг асуултуудын хариуг олох үүднээс социологийн судалгаа явуулсан.   Судалгаандаа  18-25 насны нийт 50 хүнийг хамрууллаа. Судалгаанд хамрагсдын 46% нь бэлэн гоймонг сард  2-3 удаа иддэг гэсэн. Тэдний 60% нь хортой гэдэг нь тогтоогдсон Нонгшим гоймонг хэрэглэдэг гэж хариулсан бол бусад нь Доширак, Ролтон, Да хун ван зэрэг гоймонг хэрэглэдэг байна. Бэлэн гоймон хэрэглэгчид түүний батга гаргадаг, харшил үүсгэдэг, хорт хавдар үүсгэдэг зэрэг хор хөнөөлүүдийн талаар мэддэг боловч нүдний торлог бүрхэвчний мөн,дотоод шүүрлийн хямрал үүсгэдэг, зүрхний гажигтай болгодог зэрэг хор хөнөөлүүдийн талаар мэддэггүй гэдэг нь судалгаанй үр дүнгээс харагдсан. Бэлэн гоймонгийн хор хөнөөлүүдийн талаар мэдлэг дутмаг  байгаа нь тэднийг бэлэн гоймон идэхэд нөлөөлдөг байна.

Би энэ хоолны хор хөнөөлийг биеэрээ амсаж улам ихийг мэдсэн учраас өнөөдрөөс эхлээд бэлэн гоймонгийн шүтэн бишрэгч байхаа болилоо.  Ийм олон хор хөнөөлийг араасаа дагуулж байдаг хоол гэж нэрлэгдсэн хорыг цаашдаа идсээр байх уу? Гэдэг нь хувь хүний ухамсараас шалтгаална.